Na czele formacji stoi Komendant Główny Straży Granicznej. Jest on centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony granicy państwowej i kontroli ruchu granicznego. Podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.
W strukturze Straży Granicznej znajduje się Komenda Główna, pełniąca funkcję nadzorująco-koordynującą. Podlega jej 9 oddziałów (Morski, Warmińsko-Mazurski, Podlaski, Nadbużański, Bieszczadzki, Karpacki, Śląski, Nadodrzański i Nadwiślański), 3 ośrodki szkolenia (w Kętrzynie, Koszalinie i Lubaniu) oraz Biuro Spraw Wewnętrznych Straży Granicznej. Na terytorium całego kraju funkcjonuje 95 placówek Straży Granicznej i 2 dywizjony.
Funkcjonariusze Straży Granicznej ochraniają granicę Polski o długości ponad 3,5 tysiąca km, strzegąc jednocześnie granic Unii Europejskiej. Odprawy graniczne prowadzone są na 70 przejściach granicznych: 19 drogowych, 14 kolejowych, 18 morskich, 1 rzecznym i 18 lotniczych.
Obecnie w szeregach Straży Granicznej służbę pełni 14 584 funkcjonariuszy, wśród nich jest 3 913 kobiet. Dodatkowo zatrudnionych jest 3 397 pracowników.
Straż Graniczna to jedna z najnowocześniejszych polskich formacji mundurowych. Funkcjonariusze Straży Granicznej dysponują m.in. samochodami patrolowymi (1165), terenowymi (323), motocyklami (377), quadami (165), skuterami śnieżnymi (41), łodziami patrolowymi (24), pojazdami obserwacyjnymi (81), schengenbusami (38). Kilka dni temu funkcjonariusze otrzymali 113 nowoczesnych pojazdów służbowych o łącznej wartości 14,5 mln zł.
Straż Graniczna posiada 14 statków powietrznych: 8 samolotów i 6 śmigłowców. W kwietniu tego roku formacja otrzymała nowy śmigłowiec Robinson R-44 o wartości ponad 3 mln złotych. Jeszcze w tym roku, w październiku, formacja wzbogaci się o śmigłowiec Airbus Helicopters typu H135 wart ponad 46 mln zł, w przyszłym roku z kolei, również w październiku, do SG trafią dwa samoloty Let Aircraft Industries typu L 410 UVP E-20. Koszt ich zakupu to blisko 110 mln zł.
W Straży Granicznej pełnią służbę psy (256). Najliczniejszą rasę stanowią owczarki niemieckie – ok. 65%, owczarki belgijskie – ok. 20%, pozostałe rasy to owczarki holenderskie, foxterriery, jagdteriery, teriery walijskie, cocker spaniele, golden retrievery, flat coated retrievery i sznaucery. Ponadto w Bieszczadzkim Oddziale SG służbę pełnią konie (łącznie 8).
W ubiegłym roku funkcjonariusze Straży Granicznej odprawili na kierunku do i z Polski 52,3 mln podróżnych. 77,2 tys. cudzoziemców, którzy stawili się do kontroli granicznej, nie otrzymało zgody na przekroczenie polskiej granicy. Na odcinkach granicy zielonej funkcjonariusze SG zatrzymali 285 nielegalnych imigrantów.
W 2018 roku funkcjonariusze SG ujawnili w sumie 1222 sfałszowanych wiz, 153 dokumentów z fałszywymi odciskami stempla kontroli granicznej, 134 fałszywych dowodów osobistych i 86 fałszywych paszportów.
W minionym roku funkcjonariusze SG przeprowadzili ponad 19,7 tys. kontroli legalności pobytu, którymi objętych było 45,4 tys. cudzoziemców oraz 3,6 tys. kontroli legalności zatrudnienia, w wyniku których ustalono, że 12 tys. cudzoziemców wykonuje prace niezgodnie z przepisami.
280 mln zł – to wartość przemytu zatrzymanego w ubiegłym roku przez funkcjonariuszy SG.
Priorytetem dla Straży Granicznej jest przeciwdziałanie nielegalnej migracji i w 2018 roku funkcjonariusze przeprowadzili szereg realizacji, których efektem było rozbicie grup przestępczych, w tym także o charakterze międzynarodowym, organizujących cudzoziemcom nielegalne przekroczenie granicy. Zakończono 50 śledztw, w 40 przypadkach prokurator sporządził akty oskarżenia, a zarzuty usłyszało 331 podejrzanych.
Funkcjonariusze Straży Granicznej wspierają swoich zagranicznych partnerów. W 2018 r. w działaniach granicznych koordynowanych przez Frontex wzięło udział 218 funkcjonariuszy Straży Granicznej. Obecni byli głównie w Grecji, Bułgarii, Hiszpanii, Rumunii, Estonii, we Włoszech, na Węgrzech, Słowacji, Litwie, Łotwie oraz na Ukrainie w ramach współpracy państw członkowskich UE z krajami trzecimi.
W 2018 r. w ramach umowy dwustronnej, Straż Graniczna przeprowadziła 10 operacji w Macedonii, w których uczestniczyło w sumie 299 funkcjonariuszy Straży Granicznej.
Źródło: KGSG
W skład Morskiego Oddziału Straży Granicznej wchodzi 9 placówek oraz 2 dywizjony grupujące jednostki pływające Straży Granicznej, których zadaniem jest dozorowanie i kontrola ruchu na obszarach morskich. Aktualnie służbę w MOSG pełni około 1600 funkcjonariuszy i 400 pracowników.